Naam: Puertasaurus reuili
Lengte: Ongeveer 27 tot 30 meter (sommige schattingen tot 35 meter)
Hoogte: Geschat circa 8 tot 10 meter bij de schouder
Gewicht: Ongeveer 50 tot mogelijk 80–100 ton
Dieet: Herbivoor (planteneter)
Periode: Laat-Krijt (Campanien–Maastrichtien)
Leefde ongeveer: 76 tot 70 miljoen jaar geleden
Gevonden in: Patagonië, Argentinië (Cerro Fortaleza-formatie)
Puertasaurus: de kolossale titanosauriër uit Patagonië
In het uitgestrekte landschap van het Laat-Krijt, zo’n 70 miljoen jaar geleden, doorkruiste een van de grootste landdieren ooit het zuiden van het huidige Argentinië: Puertasaurus reuili. Deze indrukwekkende titanosauriër behoort tot een selecte groep van reusachtige sauropoden en is vooral bekend om zijn uitzonderlijk brede wervels, die paleontologen een zeldzaam inkijkje bieden in de extreme evolutie van lichaamsgrootte binnen Dinosauria.
Ontdekking en naamgeving
Puertasaurus werd in januari 2001 ontdekt door fossielenjager Pablo Puerta, tijdens een expeditie in het zuiden van Patagonië. De resten – vier wervels in totaal – werden gevonden in de Cerro Fortaleza-formatie nabij Cerro Los Hornos, in de provincie Santa Cruz.
Het holotype, gecatalogiseerd als MPM 10002, bestaat uit:
- één cervicale wervel (hals),
- één dorsale wervel (rug),
- twee caudale wervels (staart).
De soortaanduiding reuili is een eerbetoon aan Santiago Reuil, een technicus die hielp bij de opgraving. De officiële beschrijving volgde in 2005 door de Argentijnse paleontoloog Fernando Novas en zijn team.
Geologische context
De fossielen zijn afkomstig uit de Cerro Fortaleza-formatie, die dateert uit het Campanien–Maastrichtien (± 76–70 miljoen jaar geleden). Deze formatie vertegenwoordigt een vochtige, bosrijke omgeving met rivierdalen, waarin een rijk ecosysteem van planteneters en carnivoren voorkwam. In diezelfde lagen zijn ook overblijfselen gevonden van andere titanosauriërs, zoals Dreadnoughtus en Titanosaurus.
Anatomie en afmetingen
Bewaarstatus van het skelet
Hoewel slechts vier wervels bewaard zijn gebleven – een klein deel van het volledige skelet – is hun grootte en vorm uitzonderlijk en vormt dit het fundament voor schattingen over de lichaamsbouw.
De dorsale wervel: breedste ooit gevonden
De dorsale wervel van Puertasaurus is met een breedte van 1,68 meter en een hoogte van 1,06 meter de breedste rugwervel die ooit van een dinosauriër is ontdekt. De wervel laat zien dat het dier een uitzonderlijk brede romp had, mogelijk breder dan Argentinosaurus of Patagotitan.
Cervicale wervel: een robuuste nek
De halswervel meet meer dan 1,4 meter breed. Opvallend is de dikke, gezwollen doornuitsteeksel (neural spine), wat wijst op sterke ligamenten of spieren in de nek – cruciaal om het enorme hoofd en de lange nek te ondersteunen.
Schatting van lengte en gewicht
Vanwege de fragmentarische fossielen variëren de schattingen:
- Lengte: tussen 27 en 35 meter
- Massa: tussen 50 en 100 ton
Conservatieve schattingen plaatsen Puertasaurus tussen Futalognkosaurus en Argentinosaurus qua grootte, hoewel sommigen het tot de zwaarste landdieren ooit rekenen.
Fylogenie en verwantschap
Puertasaurus behoort tot de Titanosauria en specifieker binnen de clade Lognkosauria, die bekendstaat om brede rugwervels, stijve rompen en extreme afmetingen.
Verwante soorten:
- Futalognkosaurus
- Argentinosaurus
- Patagotitan
- Mendozasaurus
De fylogenetische plaatsing ondersteunt de theorie dat Zuid-Amerika een belangrijk centrum was voor de evolutie van gigasauropoden tijdens het Krijt.
Paleo-ecologie en leefwijze
Als een van de dominante mega-herbivoren in zijn habitat, had Puertasaurus een diepgaande invloed op de vegetatiestructuur. Met een brede muil en een lange nek kon het grote hoeveelheden bladeren bereiken van zowel lage als middelhoge vegetatie.
Er zijn aanwijzingen dat zulke reuzen mogelijk in kleine groepen leefden, of zich over grotere gebieden verspreidden om competitie te vermijden. In dezelfde formatie zijn ook roofdierfossielen gevonden, zoals abelisauriden, maar geen enkele was groot genoeg om een volwassen Puertasaurus te bedreigen.
Wetenschappelijke debatten
Hoe zwaar was Puertasaurus werkelijk?
De massa‑schattingen lopen sterk uiteen. Sommige modellen op basis van volume en botstructuur suggereren rond de 50 ton, terwijl andere, op extrapolaties van verwante soorten, tot 100 ton reiken. Het ontbreken van ledematen en ribben maakt elke schatting voorlopig.
Een ‘squat-neck’ structuur?
De dikke wervelstructuur van de nek roept vragen op over de houding. Sommige paleontologen suggereren een relatief horizontale nekpositie met beperkte flexibiliteit, wat uniek is onder sauropoden en doet denken aan de “squat‑neck” hypothese.
Toekomstig onderzoek
Nieuwe opgravingen in Patagonië blijven cruciaal. Omdat slechts een fractie van het skelet is gevonden, kan toekomstig veldwerk mogelijk schedeldelen, ledematen of ribben aan het licht brengen. Ook kan toepassing van digitale modellering en biomechanische simulaties de inzichten in mobiliteit, voeding en evolutie van gigasauropoden sterk verbeteren.